Alcohol staat bekend als een van de risicofactoren voor dementie en cognitieve achteruitgang. Maar misschien is het niet zo zwart wit als dat, want matige alcoholconsumptie wordt ook wel geassocieerd met gunstige effecten. Een recente scoping review keek naar het bewijs van 28 systematische reviews om beter inzicht te krijgen in deze mogelijke dosis-response relatie. Die studie is gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Alzheimer's Research & Therapy.
|
Wat is er al bekend? Wat voegt deze studie toe? |
De Canadese onderzoekers1 hebben 28 systematische reviews meegenomen in deze scoping review. Twintig van deze studies keken naar het verband tussen alcoholconsumptie en de incidentie van cognitieve stoornissen of dementie, zes naar het effect op de hersenfunctie en twee naar geïnduceerde dementie.
Dosis-respons
Bij bijna alle studies was lichte tot matige alcoholconsumptie geassocieerd met een lager risico op dementie. Het artikel specificeerde echter niet hoeveel alcohol per week of dag dit daadwerkelijk is, omdat de onderzoeken waar ze naar keken verschillende definities en categorieën hanteerden. Chronisch zware alcoholconsumptie (>60 g per dag voor mannen en >40 g voor vrouwen) en binge drinken waren geassocieerd met een verhoogd risico op cognitieve stoornissen. De auteurs zijn van mening dat er mogelijk een drempel voor alcoholconsumptie bestaat waarboven cognitie kan worden aangetast, maar dat deze nog niet is vastgesteld.
Hersenfunctie
Wanneer er naar specifieke hersengebieden wordt gekeken, dan heeft ook matige alcoholconsumptie (vanaf 11 alcoholische consumpties per week) een mogelijk ongunstig effect op de hersenfunctie, waaronder atrofie van de hippocampus; een belangrijke voorspeller van dementie.
‘Sick quitters’
Een vaak gehoord argument tegen het bestaan van de J-vormige relatie is dat mensen die zijn gestopt met drinken vanwege gezondheidsproblemen vaak zijn opgenomen in de controlegroep. Dat was inderdaad het geval in veel van de studies. In de meta-analyse die deze zogenoemde ‘sick quitters’ en ‘lifetime abstainers’ wel scheidde, werd echter nog steeds een verband waargenomen tussen matige alcoholconsumptie en een lager risico op cognitieve stoornissen of dementie5.
Mechanisme
Vanwege tegenstrijdige bevindingen en methodologische zwakheden kon geen causaliteit tussen licht tot matig alcoholconsumptie en een verlaagd risico op dementie worden vastgesteld; alleen een associatie. Toch zijn er een aantal verklaringen voor een mogelijk beschermend mechanisme. Onder meer de cardiovasculaire uitkomsten, zoals de toename van ‘goed’ cholesterol: High-density-lipoproteïne (HDL); en een vermindering in atherosclerose en ontsteking.
|
Sterke punten
|
Zwakke punten
|